150 yaşındaki Borsa da 2.000 yıllık Borsa da Türkiye’de

-DURSUN ERKILIÇ-

Türkiye’nin her köşesi tarihin derinliklerinden bugüne gelen kalıntı ve buluntularla dolu.

Bunlar arasında öyle benzersiz şeyler ve yerler var ki, Anadolu’nun bu alandaki benzersizliğine kanıt niteliğinde…

İLK BORSA KÜTAHYA'DA KURULDU

Bunun birkaç örneğini Kütahya’da gördüm. Kütahya, tarihi zenginlikleri ve kültürel mirasıyla Türkiye'nin önemli şehirlerinden biridir.

Örneğin, dünyanın ilk borsası, Kütahya’daki Aizanoi Antik Kenti'nde kurulmuştur.

Aizanoi, Kütahya'nın Çavdarhisar ilçesinde yer alan ve M.Ö. 3000'lere kadar uzanan köklü bir geçmişe sahiptir. Kent, Roma İmparatorluğu döneminde önemli bir ticaret merkeziydi. Aizanoi'nin en dikkat çekici yapılarından biri, 1970'li yıllarda yapılan kazılar sonucu ortaya çıkarılan Macellum'dur. Macellum, antik dönemde bir tür ticaret merkezi ya da pazar yeri olarak kullanılmıştır.

DÜNYANIN İLK BORSASI: MACELLUM

Macellum, M.S. 2. yüzyılda Roma İmparatoru Hadrianus döneminde inşa edilmiş. Bu yapı, Roma İmparatorluğu'nda gıda ve diğer temel ihtiyaç maddelerinin fiyatlarının belirlendiği bir yer olarak hizmet vermiş. Aynı zamanda dünyanın bilinen ilk borsa yapısı olarak kabul edilmektedir. Burada ticaret yapan tüccarlar, ürünlerinin fiyatlarını belirlerken Roma İmparatorluğu'nun merkezinden gelen fiyat listelerini dikkate almışlardır.

İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçen yıl İMKB’nin Kuruluşunun 150. Yıl Dönümü programında yaptığı konuşmada, Cumhuriyet'in 100. yılında, borsanın 150. yılını hep birlikte gururla kutladığımızı söylemişti.

Borsanın, ilk kez 1873'te "Dersaadet Tahvilat Borsası" ismiyle faaliyete başladığını belirten Erdoğan, 1985 yılına gelindiğinde ise İstanbul Menkul Kıymetler Borsasının kurulduğunu hatırlatmıştı.

İMKB’NİN KURULUŞ SÜRECİ

1980'lerin başında Türkiye, ekonomik reformlar ve serbest piyasa ekonomisine geçiş sürecine girmiştir. Bu dönemde, finansal piyasaların derinleşmesi ve etkinliğinin artırılması amacıyla çeşitli adımlar atılmıştır. Bu çerçevede, 1984 yılında kabul edilen 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile birlikte sermaye piyasalarının düzenlenmesi ve denetlenmesi için yasal bir çerçeve oluşturulmuştur.

Bu yasal çerçeve doğrultusunda, 26 Aralık 1985 tarihinde İstanbul Menkul Kıymetler Borsası kurulmuştur. Borsa, sermaye piyasalarının gelişmesi, tasarrufların yatırıma dönüşmesi ve halka açık şirketlerin finansman ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla faaliyete geçmiştir.

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası, Türkiye'nin finansal piyasalarının gelişiminde kilit bir rol oynamıştır. Kuruluşundan itibaren geçen süre içinde, borsa büyümüş, gelişmiş ve uluslararası standartlara uygun bir yapıya kavuşmuştur.